‘Pandemide Mülteci İşçi Olmak’ Raporumuz Yayında

Çin’in Wuhan kentinden yayılarak tüm dünyayı etkisi altına alan ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen yeni tip korona virüs salgını en çok toplumun yoksul kesimlerini etkiledi. Bu kesimlerin başında ise mülteciler ve göçmenler geliyor.

Salgının ekonomiye etkisinden dolayı Türkiye genelinde binlerce işyeri üretime ara vermek zorunda kaldı. Üretime ara veren işyerlerinin başında mülteci ve göçmen işçilerin yoğun olarak çalıştığı tekstil, kundura, sanayi atölyeleri ve inşaat gibi sektörler de yer alıyor. Bu süreçte yüz binlerce mülteci çalışamadı, ailesinin ve evinin ihtiyaçlarını karşılayamadı.

Öte yandan mülteci işçiler ya vatandaş olamadıkları için ya da kayıt dışı çalıştırıldıkları için pandeminin etkilerini azaltmak için verilen desteklerden yararlanamadı. Pandemi döneminde mülteci işçiler aileleri ile birlikte yok sayıldı.

Mülteci işçilerin salgından nasıl etkilendiğini daha ayrıntılı raporlaştırabilmek için İzmir’de farklı işkollarında çalışan mülteci işçilerle ile anket çalışması yaptık. Mülteci işçilere, pandemi sürecinde çalışma durumlarına, gelirlerine, desteklere erişip erişemediğine ilişkin sorular sorduk.

Anket çalışması için mültecilerin yoğun olarak yaşadığı Konak, Karabağlar, Bornova ve Buca ilçelerinde yaşayan 100 mülteci işçi hem yüz yüze hem de telefonla görüşmeler yapıldı. Yüz yüze görüşmeler esnasında sosyal mesafe ve hijyen kurallarına dikkat edildi. Rapora 6 işçi ile yaptığımız görüşmelerden alıntılar da eklendi. Raporun en sonunda çözüm önerilerimiz de yer alıyor.

Rapordan Kesitler:

• Anket için görüştüğümüz işçilerin, 37’si tektil ve kundura atölyelerinde, 13’ü sanayi atölyelerinde, 15’i fabrikalarda, 8’i hizmet sektöründe, 6’si geri dönüştürebilir atık toplamada ve 21’i inşaatlarda çalışıyordu. İşçilerin büyük bir kısmı Suriyeli uyruklu mülteci olmakla beraber, Afganistanlı, İranlı ve Afrikalı işçiler de görüşme yapıldı.

• Görüştüğümüz 100 işçiden sadece 5 işçi kayıtlı çalıştırılırken geriye kalan 95 işçi kayıt dışı çalıştırılıyordu. Kayıtlı işçilerin tamamı fabrikalarda fabrikalarda çalışıyordu. Kayıtlı işçilerin tamamı erkek işçi idi.

• Anket için görüştüğümüz mülteci işçilerin 83’ü salgının Türkiye’de etkisini gösterdiği Mart ayında işsiz kaldığını ya da ücretsiz izne gönderildiğini, 8’i çalışmaya devam ettiğini, 9’u ise kısmi zamanlı çalışmaya devam ettiğini dile getirdi.

• Pandemi sürecinde işsiz kalan 83 mülteci işçinin 71’i Mart ayından itibaren 6 aydır çalışmadığını, 8’i 5 ay boyunca çalışamadığını 4’ü ise 4 ay boyunca çalışamadığını dile getirdi.

• 100 mülteci işçinin sadece 4’ü pandemi sürecinde gelirinin azalmadığını cevabını 13 işçi ise azaldığını belirtti. 83 mülteci işçi ise gelirinin tamamen kesildiğini dile getirdi. Pandemi döneminde çalışmaya devam eden 8 işçinin 4’ünün de gelirinde azalma oldu.  Tam zamanlı ya da kısmi zamanlı çalışan işçilerin de gelirleri azaldı.

• 100 işçiden sadece 23’ü pandemi döneminde yerel yönetimlerden ya da insani yardım dağıtan derneklerden gelen gıda ve hijyen paketlerinden yararlandıkları cevabını verdi.

• Mülteci işçilerin 83’ü pandemi sürecinde kira ödemelerinde sorun yaşadığını 91’i gıda ihtiyaçların gidermekte sorun yaşadığını, 77 ise fatura ödemelerinin etkilendiğinin cevabını verdi.

Rapor, AB Sivil Düşün Programı’nın desteği ile hazırlanmıştır.

Raporumuzu okumak için görsele tıklayabilirsiniz.